dinsdag, maart 19Groot in het brengen van klein nieuws
Shadow

Historisch Café over 100 jaar Radio Kootwijk

Foto: CODA Archief

De oorspronkelijke functie is verdwenen, maar het voormalige zendstation Radio Kootwijk op de Veluwe is nog altijd een unieke enclave in Nederland. In het kader van de Atlas van Apeldoorn 2023 is het Historisch Café op vrijdag 14 april in CODA Café volledig gewijd aan 100 jaar Radio Kootwijk. Historicus Frederik Erens verhaalt over het zendstation aan de ‘andere kant’ (Radio Malabar), over het belang van de verbinding, en het art deco-stadsbeeld van Bandoeng.

Hans van de Water belicht hoe het staatsbelang van stabiele communicatie met het toenmalige Nederlands-Indië een einde maakte aan de zich jarenlang voortslepende discussie in de gemeenteraad over de elektrificatie van Apeldoorn. En vertegenwoordigers van de dorpsraad van Radio Kootwijk vertellen over het (hedendaagse) leven in dit bijzondere dorp, dat ooit een knooppunt was in de internationale communicatie van en met Nederland. 

Frederik Erens over 100 jaar zendverbinding met Nederlands-Indië
De ‘stem van Radio Kootwijk’ wordt nog altijd gesymboliseerd door de monumentale zwerfkei, waarin beeldhouwer Titus Leeser een roepend gezicht uithakte en de tekst ‘Hallo Bandoeng!’ Waar ging die stem via de eerste officiële radiotelefoonverbinding met het toenmalige Nederlands-Indië naartoe? Historicus Frederik Erens staat in het Historisch Café stil bij zendstation Radio Malabar. Ook belicht hij het belang van die verbinding en schetst hij het art deco stadsbeeld van de stad Bandoeng, dat destijds het ‘Parijs van Java’ werd genoemd.

Hans van de Water over de doorbraak in de elektrificatie van Apeldoorn
De eerste verbinding werd al eerder gelegd, maar in 1923 was zendstation Radio Kootwijk bedrijfsklaar. Hoe die ontwikkeling op lokaal (politiek) niveau een doorbraak forceerde vertelt Hans van de Water. Het staatsbelang uit de periode van de Eerste Wereldoorlog, om via een radiostation in Kootwijk verzekerd te zijn van een stabiele communicatie met Nederlands-Indië, maakte tegelijk ook een einde aan de discussie in het gemeentebestuur van Apeldoorn over elektrificatie, die zich al tien jaar voortsleepte. Dankzij de ingebruikneming van het electriciteitsnet in 1920 maakte Apeldoorn een enorme sprong vooruit, pardoes de moderne tijd in.

Inwoners over het dorpsleven van Radio Kootwijk

Hoe was en is het dagelijks leven, rondom de kathedraal van de Veluwe, zoals het machtige hoofdgebouw van Radio Kootwijk ook wel wordt genoemd? Ariane van Burg en Roger van der Weijden van de Commissie 100 jaar Radio Kootwijk, geven een presentatie over de gemeenschap vroeger en nu, in samenwerking met de Dorpsraad van Radio Kootwijk. Hoe was het om daar (in eerste instantie verplicht) te wonen, hoe waren de contacten met de buitenwereld, welke activiteiten waren er en hoe wordt aangekeken tegen het gemeenschapsleven nu en in de toekomst?

Nieuws en column
Het programma omvat ook het bekende ‘nieuwsblok’, waarin aanwezigen een minuut de tijd krijgen om een (historische) activiteit bij het publiek onder de aandacht te brengen. In haar vaste gesproken column geeft directeur-bestuurder Carin Reinders van CODA haar kijk op een actueel erfgoedthema.

Het Historisch Café is een initiatief van Erfgoedplatform Apeldoorn en wordt vrijdag 14 april van 17.30 tot 19.00 uur gehouden in CODA Auditorium, Vosselmanstraat 299 in Apeldoorn. De toegang is gratis. Dit keer op de tweede vrijdag van de maand (in verband met Goede Vrijdag een week eerder).